De nieuwe Human Relations: ideologie of werkelijkheid?

Op zoek naar materiaal voor een cursus die ik voor de Open Universiteit maak, lees ik verhalen over 'Het Nieuwe Werken' en dergelijke. Ook kijk ik naar video's waarin de vernieuwde praktijk aan de orde komt. Zo keek ik gisteren naar twee video's over Bakkerij Veldt. Directeur Pater vertelt over de problemen die hij kreeg met zijn stijl van leiderschap toen het bedrijf groeide. Hij moest leren om minder te controleren, meer te delegeren en vertrouwen aan zijn mensen te geven.

In de twee filmpjes wordt gesuggereerd dat er zich een totale omwenteling heeft voorgedaan. De hiërarchie is op zijn kop gezet, de mensen staan centraal en er wordt gewerkt vanuit vier kernwaarden. De planning is van het bedrijfsbureau verplaatst naar de mensen die het werk doen. De behoefte van mensen om persoonlijk te groeien, wordt benadrukt. Als je mensen de kans geeft om te groeien en hen centraal stelt, dan nemen efficiency, leverbetrouwbaarheid en kwaliteit toe. Ja, de koekjes worden lekkerder, als mensen die met liefde bakken.

Waar heb ik dit eerder gehoord? Het is de kern van het Human Relations denken van de jaren dertig in de vorige eeuw. De behoefte van de medewerker aan waardering en persoonlijke aandacht stond toen ook centraal. Het verhaal over individuele ontplooiing lijkt meer iets van onze tijd, met echo's van het sociotechnische denken, met de nadruk op regelvermogen.

Ik twijfel niet aan de oprechtheid van deze directeur of aan de zin van decentralisatie, vergroting van regelvermogen en investeren in mensen. Verstandige zelfsturing zal beter werken dan een combinatie van micromanagement door de directeur en planning door een afzonderlijke afdeling. Toch maken dergelijke idealistische filmpjes nieuwsgierig naar wat er niet gezegd wordt. Welke beslissingen zijn nu echt naar de mensen gedelegeerd en welke blijven stevig in handen van de directeur? Wat doet men met mensen die niet zo'n behoefte hebben aan zelfsturing? Is er, behalve van delen van verantwoordelijkheid, ook sprake van intensivering van de arbeid, nu plannings- en sturingstaken meer naar de werkvloer gaan? En zo ja, heeft die nog positieve gevolgen voor de beloning van medewerkers?  Wat wordt er gedaan met mensen die de vereiste discipline blijken te missen? Immers, met meer zelfsturing komt meer discipline!

Het oude probleem van de Human Relations bestaat nog steeds. We kunnen weliswaar een utopie ontwerpen van het bedrijf als gemeenschap, maar er blijven verschillende belangen en perspectieven die moeten worden overbrugd. Hoe dat bij deze bakkerij gaat, krijgen we niet te zien.


http://www.duurzameinzetbaarheid.nl/verhaal/78/op-bezoek
http://www.duurzameinzetbaarheid.nl/data/05_Betrokkenheid_KT_FINAL.mp4

Comments

Popular posts from this blog

Reflections on Yemeni culture

Hofstede and China: Limitations

Managementwetenschap in Isolement